Հրատարակչական էթիկա

Խմբագրությունը պետք է հետևողական լինի ապահովելու հրատարակության էթիկան և հոդվածների որակը:

Ներգրավված բոլոր կողմերը՝ հեղինակները, խմբագիրները, գրախոսները, պետք է հետևեն էթիկայի վարքագծի չափանիշներին, մասնավորապես.

 Հեղինակները պետք է հաշվի առնեն հետևյալ պահանջները

• Հոդվածի հեղինակայնություն. Հեղինակայնությունը ենթադրում է այն հեղինակների ներառումը, ովքեր նշանակալից ներդրում ունեն ներկայացված հետազոտության գաղափարի, նախագծի իրականացման կամ մեկնաբանության մեջ:

• Ինքնատիպություն և գրագողության բացառում. Հեղինակները պետք է ապացուցեն, որ  միանգամայն ինքնատիպ աշխատանք են գրել, և եթե  օգտագործել են այլոց աշխատանք և/կամ մտքեր, դրանց վրա պետք է համապատասխան կերպով հղում կատարել կամ մեջբերել:
• Տվյալների հասանելիություն և պահպանում. Հեղինակներից, անհրաժեշտության դեպքում, կարող է պահանջվել ներկայացնել հոդվածներին առնչվող նյութերի բնագրերը՝ գրախոսման համար և նրանք պետք է պատրաստ լինեն ապահովել այդ տվյալների հանրային հասանելիությունը:
• Բազմաբնույթ, ավելորդ կամ կրկնակի հրատարակություն. Հեղինակը չպետք է հրատարակման ներկայացնի բնագրեր, որոնք նախկինում ամբողջապես կամ մասնակիորեն հրապարակվել են այլ գիտական պարբերականում:
• Աղբյուրների հղումներ. Հետազոտության ժամանակ օգտագործված բոլոր աղբյուրները պետք է պատշաճ և ամբողջական հղումներ ունենան:
• Հեղինակները պետք է ձևավորեն և ներկայացնեն հոդվածը՝ համաձայն տվյալ պարբերականի սահմանած պահանջների:
• Բացահայտում և շահերի բախում. Ներկայացված բոլոր նյութերը պետք է բացահայտեն այն փոխհարաբերությունները, որոնք կարող են դիտարկվել իբրև պոտենցիալ շահերի բախում:
• Հրատարակման ներկայացված աշխատանքների սխալներ. Եթե հեղինակը հրատարակման ներկայացված իր հոդվածում բացահայտում է սխալներ կամ անճշտություն, նրա պարտականությունն է՝  այդ մասին իրազեկել պարբերականի խմբագրին կամ հրատարակչին՝   հոդվածը ուղղելու կամ հետ վերցնելու նպատակով:  
• Հեղինակները պետք է հարգեն խմբագրական խորհրդի և գրախոսների աշխատանքը և վերացնեն վերջիններիս կողմից նշված թերությունները, կամ, անհամաձայնության դեպքում, ներկայացնեն հիմնավորված փաստարկներ՝ հանգելով փոխադարձ համաձայնության:

 Գրագողության բացառումը

• Գրագողությունը ակադեմիական բարեվարքության խախտում է։ Համաձայն «Հեղինակային իրավունքի և հարակից իրավունքների մասին» ՀՀ օրենքի՝ գրագողություն է համարվում ուրիշի ստեղծագործությունից մտքեր, հատվածներ քաղելը և առանց դրանց ստեղծագործական վերամշակման կամ ձեռքբերման սկզբնաղբյուրի նշման՝ ամբողջ ստեղծագործությունը կամ դրա մասը որպես իրենը ներկայացնելը։
• Ուրիշի ստեղծագործություն ասելով՝ նկատի է առնվում յուրաքանչյուր հրապարակված և չհրապարակված նյութ` գրավոր (ձեռագիր, տպագիր կամ էլեկտրոնային/առցանց) կամ  վիզուալ (տեսանյութ, նկար, գրաֆիկ, աղյուսակ և այլն)   ձևաչափով, որում միանշանակորեն երևում են հեղինակային տվյալները և հրատարակման/հրապարակման ժամանակագրությունը:
• Ինքնագրագողությունը գրագողության տարատեսակ է, որը ենթադրում է առանց ստեղծագործական վերամշակման և առանց սկզբնաղբյուրի նշման նախկինում հրատարակված սեփական ստեղծագործությունների, դրանցում ներկայացված մտքերի, հատվածների կրկնակի, բազմակի, զուգահեռ վերահրատարակություն:

 Խմբագիրներ

• Պարբերականի խմբագրությունը երաշխավորում է հոդվածների բնագրի գաղտնի, անկախ, անաչառ և անկողմնակալ գրախոսում:
• Խմբագիրները պետք է գնահատեն բնագրերը՝ հիմնվելով բացառապես դրանց ակադեմիական արժեքների վրա: Խմբագիրը չպետք է օգտագործի չհրատարակված տեղեկատվություն սեփական հետազոտության մեջ՝ առանց հեղինակի գրավոր համաձայնության:
• Խմբագիրները պետք է ձեռնարկեն ողջամիտ պատասխանատու միջոցներ, երբ ներկայացված բնագրի կամ հրատարակված հոդվածին վերաբերող էթիկական բողոքներ են ներկայացվել:
• Խմբագրության կողմից ընդունելի գիտահետազոտական նյութերի բարձր որակի ցուցանիշները հետևյալն են` բնագրերի համապատասխանությունը պարբերականի թեմաներին, արդիականությունը, գիտական նշանակությունը, շարադրանքի հստակությունը, ներկայացված նյութերի ամբողջականությունը, ինքնատիպությունը, արդյունքների հավաստիությունը և եզրակացությունների ավարտունությունը:
• Խմբագրական խորհուրդը պարտավոր է հեղինակների համար ապահովել տեղեկատվական նյութերի հասանելիությունը (հոդվածների ներկայացման և գրախոսման համար սահմանված պահանջների, ինչպես նաև լրամշակման դեպքերի վերաբերյալ):
• Հոդվածի ընդունման կամ մերժման վերաբերյալ որոշումը կայացվում է՝ հիմնվելով հոդվածի ձևավորման՝ պարբերականի սահմանած պահանջներին համապատասխանության և գրախոսման արդյունքների վրա: Խմբագրությունն իրավունք ունի մերժել զրպարտություն, վիրավորանք, գրագողություն կամ հեղինակային իրավունքի խախտումներ պարունակող հոդվածի հրապարակումը:
• Պատասխանատու քարտուղարն իրավունք ունի կառուցվածքային առումով սահմանած պահանջներին չհամապատասխանող հոդվածները մինչև գրախոսման ներկայացնելը վերադարձնել հեղինակներին՝ անհրաժեշտ շտկումներ և լրացումներ կատարելու համար:
• Գրախոսությունից հետո հոդվածի հրապարակման վերաբերյալ վերջնական որոշումը կամ այն հրապարակելու մերժումը կատարվում է գլխավոր խմբագրի կողմից` համաձայնեցնելով պարբերականի գլխավոր խմբագրի տեղակալի և պատասխանատու քարտուղարի հետ, որոշման և դրա ընդունման պատճառների վերաբերյալ էլեկտրոնային փոստով իրազեկելով հեղինակ(ներ)ին:
• Խմբագրական խորհուրդը երաշխավորում է հոդվածի գաղտնիությունը. հոդվածը չի կարող  տրամադրվել երրորդ անձի, բացառությամբ  գրախոսների և, անհրաժեշտության դեպքում՝ հրատարակչի:
• Պարբերականի խմբագրությունը աշխատանքներ է տանում խմբագրական խորհրդում բարձր որակավորում ունեցող մասնագետների հրավիրման և ներգրավման ուղղությամբ, որոնք ակտիվորեն նպաստում են պարբերականի զարգացմանը:
• Խմբագրական խորհուրդը պարբերաբար բարելավում է գրախոսման և խմբագրման գործընթացները:
• Խմբագրությունը հեղինակ(ներ)ի հետ համաձայնեցնում է հոդվածում կատարված խմբագրական ուղղումները: Տեխնիկական, շարահյուսական և սրբագրական շտկումները կարող են չհամաձայնեցվել հեղինակների հետ:
• հրապարակված աշխատանքում սխալների հայտնաբերման դեպքում խմբագրությունը պարտավոր է ընթացիկ համարի ներդիրում կամ հաջորդ համարում  հրապարակել համապատասխան ուղղումներ, պարզաբանումներ և փոփոխություններ՝ դրանք համաձայնեցնելով հեղինակ(ներ)ի հետ:

 Գրախոսներ.

 Գրախոսություններին առնչվող դրույթները ներկայացված են «Տեղեկություններ գրախոսների համար» բաժնում

ԱՆԹՈՒՅԼԱՏՐԵԼԻ ԽԱԽՏՈՒՄՆԵՐ ԵՎ ՊԱՏԱՍԽԱՆԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆ

Նախքան հրատարակումը.

Եթե հեղինակի կողմից հրատարակման էթիկայի նորմերի խախտումը հայտնաբերվել է հոդվածի քննարկման փուլում, ապա դա կարող է բավարար հիմք հանդիսանալ այդ հոդվածի հրատարակումը մերժելու համար՝ մինչև հայտնաբերված խախտման ամբողջական ուղղման պահը:

Գրախոսի կամ խմբագրի կողմից հրատարակման էթիկայի նորմերի խախտումը կարող է հիմք հանդիսանալ պարբերականի կողմից համագործակցության դադարեցման համար: Նման խախտման բացահայտված և հիմնավորված փաստերը պարտադիր պետք է հրապարակվեն պարբերականի կայքում:

Հրատարակումից հետո.

Հոդվածում հայտնաբերված խախտումները ենթակա են քննարկման պարբերականի խմբագրական խորհրդում: Փոքր խախտումները կարող են ուղղվել պաշտոնական բացատրությունների հրատարակմամբ: Նշանակալից խախտումների դեպքում հոդվածը հանվում է հրատարակումից` այդ մասին ծանուցելով ինչպես հեղինակին, այնպես էլ համապատսախան տեղեկատվությունը հրապարակելով պարբերականում:  

Կանոնները և պահանջները խիստ են, բայց մենք փորձում ենք լինել անկողմնակալ և օգտակար  գիտական հանրությանը: